Lương cơ bản là một thuật ngữ khá quen thuộc với nhiều người mặc dù nó chưa được đề cập rõ ràng trong các văn bản pháp luật. Lương cơ bản là gì? Các quy định về lương cơ bản cũng như cách tính lương cơ bản của cán bộ công nhân viên chức hay các ngành nghề khác như thế nào. Các quy định về tiền lương 2023 có gì thay đổi không? Bài viết dưới đây của Dân Tài Chính sẽ giúp các độc giả giải đáp những thắc mắc xoay quanh vấn đề này. Hãy cùng theo dõi nhé!
Lương cơ bản là gì?
Lương cơ bản là mức tiền lương được đề cập trong hợp đồng lao động thông qua thoa thuận làm việc giữa 1 bên là người lao động và 1 bên là người sử dụng lao động. Có thể hiểu một cách đơn giản, lương cơ bản là mức lương thấp nhất hay tối thiểu mà tổ chức, doanh nghiệp hay đơn vị nào đó thỏa thuận trả cho người lao động tùy vào các trường hợp cụ thể. Mức lương cơ bản không bao gồm các khoản tiền thưởng, trợ cấp phúc lợi hoặc các khoản thu nhập khác và các khoản giảm trừ. Đây là mức lương được ghi rõ trong hợp đồng lao động, là cơ sở để tính tiền công, tiền lương thực lĩnh của người lao động. Trên thực tế doanh nghiệp có thể trả lương cho người lao động cao hơn nhiều so với mức lương cơ bản này.
Lương cơ bản có những điểm khác so với lương cơ sở và lương tối thiểu vùng. Lương cơ sở được hiểu là mức lương được dùng làm cơ sở để tính lương trong bảng tính lương; mức phụ cấp, làm thêm và thực hiện các chế độ khác nhau theo quy định của pháp luật, áp dụng cho cán bộ, công chức, viên chức trong khối đơn vị Hành chính sự nghiệp. Còn lương tối thiểu vùng là mức lương thấp nhất theo vùng mà doanh nghiệp thỏa thuận trả cho người lao động khi làm việc. Do vậy, lương cơ sở và lương tối thiểu vùng không phải lương cơ bản mà chỉ là căn cứ để xác định lương cơ bản của các đối tượng.
Lương cơ bản được tính như thế nào?
Đối với người lao động là viên chức, công chức trong các tổ chức, cơ quan Nhà nước thì lương cơ bản được tính bằng công thức sau:
Lương cơ bản = Mức lương cơ sở x hệ số lương
Trong đó:
Trong năm 2021 do ảnh hưởng của dịch Covid 19 nên Chính phủ chưa thực hiện điều chỉnh lương cơ sở. Do đó, theo quy định tại Nghị định 38/2019/NĐ-CP về mức lương cơ sở đối với cán bộ công chức, viên chức và lực lượng vũ trang thì mức lương cơ sở năm 2021 hiện tại vẫn đang là 1.490.000 đồng/tháng.
Về hệ số lương, theo quy định của Nghị định số 204/2004/NĐ-CP, hệ số lương cơ bản được tính theo các ngành nghề trình độ, cấp bậc làm việc khác nhau. Đối với các lao động đã tốt nghiệp Đại học, hệ số lương là 2.34, lao động tốt nghiệp hệ Cao đẳng hưởng hệ lương 2.1 và đối với hệ Trung cấp là 1.86.
Đối với người lao động trong doanh nghiệp, lương cơ bản được xác định dựa vào mức lương tối thiểu vùng
Khi doanh nghiệp xác định lương cơ bản phải đảm bảo: Không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Chính phủ tại từng thời điểm, đối với những lao động đã qua học nghề thì phải được cộng thêm 7% lương tối thiểu nữa.
Mức lương tối thiểu vùng năm 2021 vẫn thực hiện theo quy định tại Nghị định 90/2019/NĐ-CP, cụ thể như sau:
Mức lương | Địa bàn áp dụng |
4.420.000 đồng/tháng | Doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng I |
3.920.000 đồng/tháng | Doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng II |
3.430.000 đồng/tháng | Doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng III |
3.070.000 đồng/tháng | Doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng IV |
Như vậy, nếu bạn làm việc tại doanh nghiệp tại vùng I, đã qua học nghề (tốt nghiệp Đại học, Cao đẳng…) thì mức lương thấp nhất bạn nhận được trong điều kiện bình thường sẽ là : 4.420.000 + 4.420.000 x 7% = 4.729.400 đ/tháng
Lương cơ bản có phải lương đóng BHXH không?
Từ năm 2015 trở về trước, lương cơ bản dùng để phản ánh khoản lương đóng bảo hiểm xã hội, không tính đến các khoản trợ cấp, phụ cấp khác. Tuy nhiên vào năm 2016 khi Luật bảo hiểm có hiệu lực thì người lao động phải đóng bảo hiểm trên tiền lương và các khoản phụ cấp khác. Do vậy lương cơ bản không phải là mức lương đóng BHXH. Xem mức đóng BHXH tại đây.
Một số quy định mới về tiền lương năm 2023
Kể từ ngày 1/1/2021, Bộ luật Lao động năm 2019 sẽ chính thức có hiệu lực áp dụng. Cũng kể từ thời điểm này, nhiều quy định mới có liên quan đến tiền lương, tiền thưởng sẽ được áp dụng. Nếu như bạn đang làm việc tại các doanh nghiệp hoặc bất cứ đơn vị sử dụng lao động nào khác thì bạn cần chú ý đến các quy định sau:
- Được nhờ người khác nhận hộ lương: Theo Điều 94 của Bộ luật quy định, nếu như người lao động không thể trực tiếp nhận lương thì có thể ủy quyền cho người khác nhận hộ. Khi đó người sử dụng lao động sẽ trả tiền cho người được ủy quyền nhận lương hợp pháp.
- Cấm ép người lao động sử dụng lương để mua dịch vụ hàng hóa, dịch vụ của công ty. Chi tiêu thế nào là do người lao động quyết định, người sử dụng lao động không có quyền can thiệp vào tiền lương.
- Bộ luật Lao động quy định rõ khi trả lương phải gửi bảng kê chi tiết cho người lao động trong đó ghi rõ: tiền lương, tiền lương làm thêm giờ, tiền lương làm việc vào ban đêm, nội dung tiền lương bị khấu trừ (nếu có)…
- Khi thanh toán trả lương qua ngân hàng, người sử dụng lao động phải trả các loại phí mở tài khoản.
- Điều 104 quy định có thể thưởng cho người lao động có thể sử dụng hiện vật, căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc, phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp.
- Nghỉ 2 ngày Quốc khánh và hưởng nguyên lương: Nếu như trước đây Quốc khánh 2/9 người lao động chỉ được hưởng 1 ngày hưởng nguyên lương thì từ 2021 người lao động sẽ được nghỉ 2 ngày (thêm ngày 1/9 hoặc 3/9) và được hưởng nguyên lương.
- Người lao động có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động ngay trong trường hợp không được trả đủ lương hoặc trả lương không đúng thời hạn (trừ trường hợp lý do bất khả kháng mà người sử dụng lao động không thể trả lương), trước đây phải báo trước 3 ngày.
Lương, thưởng đang là vấn đề nóng được nhiều người lao động quan tâm hiện nay. Hy vọng bài viết trên đây đã giải đáp cho quý độc giả về những thắc mắc về lương cơ bản cũng như các quy định về tiền lương, tiền thưởng mới trong năm 2021. Nếu bạn đọc có những đóng góp hay thắc mắc nào vui lòng để lại bình luận bên dưới bài viết này. Dantaichinh luôn sẵn sàng trao đổi và đón nhận những thông tin, kiến thức mới đến từ quý độc giả.
Huỳnh Ngọc Cẩm viết
Cho mình hỏi , mức lương ghi tren hợp đồng lao động có phải là căn cứ tính tiền tăng ca cho người lao động không ?
nguyễn ngọc vân viết
Ngày 2/4/2021 cty mình có thông báo áp dụng tiền lương tháng trả cho công nhân theo luật mới ( nhưng ko có ghi rõ số công văn nghị định mới bao nhiêu) là: ngày công tháng có 27 ngày thì sẽ tính bằng số tiền lương cơ bản chia cho 27 ngày, mặc dù trước đây cty vẫn tính số tiền lương là LCB / 26 ngày công (1 tháng cty làm đủ 26 chỉ nghỉ 4 ngày chủ nhật), nếu tháng nào có 27 ngày công (tháng 31 ngày dương lịch) thì tính LCB /26 *27 ( thì cũng đúng nhu giá trị cống hiến ngày làm việc của NLĐ). Như vậy tháng 27 ngày công mà tính LCB/27 là có đúng theo luật mới ko ạ. Mình rất mong được giải thích và có công văn cụ thể để hiểu rõ hơn ạ.Mình xin chân thành cảm ơn !
Xuan Thu viết
mức lương này ở HN chẳng đủ sống